Barnsteenroute

Barnsteenroutes
Schematische routeweergave.

Een barnsteenroute is een handelsroute uit de oudheid, waarlangs het barnsteen van de vindplaatsen aan de Oostzee en Noordzee (Denemarken) naar afnemers in het Middellandse Zeegebied werd getransporteerd.

Alleen de route in Oostenrijk, de Alpenroute en de weg ten zuiden van de Alpen zijn echt goed gedocumenteerd. De handelaars namen met de kostbare vracht steeds de veiligste weg, die van tijd tot tijd veranderde. Bij gelijkwaardige keuzes geeft men echter een voorkeur voor een rivierdal of veilige pleisterplaatsen voor de overnachtingen.

De hoofdroutes worden ingedeeld aan de hand van de doorsteek van grote rivieren door gebergtes:

  • In het westen de Maasvallei (doorsteek door de Ardennen), en het Rijndal (doorsteek door de Hunsrück bij de Lorelei),
  • in het midden de Altmühl en de Elbe (doorsteek bij Dresden),
  • in het oosten volgt de weg gedeeltelijk de Oder en de Weichsel.

Zeeroute

Ook in Engeland werd barnsteen gewonnen. De meest westelijke vindplaats bevond zich bij het kustplaatsje Cromer in het noordoosten van het graafschap Norfolk. Vandaar werd het barnsteen via een zeeroute uitgevoerd naar de kapitaalkrachtige afnemers aan de Middellandse Zee.

Opbrengstcijfers der barnsteenwinning

De hoogste productiecijfers van de barnsteenwinning aan de Oostzeekust voor de Tweede Wereldoorlog bedroegen in het jaar 1926 meer dan 499 ton barnsteen. Rond 1860 heeft de mijnbouwkundige Runge, berekend dat in de loop van de afgelopen 3000 jaar ongeveer 1200 ton barnsteen door rapen en zeven aan het strand moet zijn verzameld. Alleen al bij het kustplaatsje Rauschen in het noordelijke Samland werd binnen twee stormachtige dagen van het jaar 1931 meer dan 750 kilogram barnsteen aan het strand gevonden[1].

Internetlinks met gegevens over de barnsteenroutes

  • De barnsteenroute
  • Old World Traditional Trade Routes (OWTRAD) Project bevat wetenschappelijke wegbeschrijvingen van oude routes
  • OWTRAD-wegbeschrijving van de oostelijke barnsteenroute
  • Wetenschappelijke beschrijving van de oude routes
  • Barnsteenroute met een kaart van de Elberoute
  • Korte routebeschrijving van de barnsteenroute
  • Kaartje met alternatieve oostelijke barnsteenroutes
Mediabestanden
Zie de categorie Amber Way van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Karl Jülicher in het tijdschrift Pan, uitgave april 1982