Culturele dekolonisatie

Zie ook Dekolonisatie (staatkundig)
Decolonize, Sault Ste. Marie, Ontario, 2018

Culturele dekolonisatie is het veranderingsproces van een maatschappij waarbij (westerse) koloniale denkpatronen over geschiedenis, wetenschap en cultuur worden teruggedrongen. Idealiter kenmerkt een 'gedekoloniseerde' samenleving zich door pluriformiteit, diversiteit en inclusiviteit.[1]

Aan de basis ervan ligt het postkolonialisme. Culturele dekolonisatie komt tot uiting in het handelen van mensen, de inrichting van de openbare ruimte en op verschillende maatschappelijke terreinen. Een dekoloniaal perspectief dringt door in de wetenschappen[2][3], kunst&cultuur[4] (musea)[5][6], godsdiensten[7], sociale verhoudingen, economisch handelen, de media[8][9], de politiek,[10] wet & recht, en het onderwijs,[11] waarbij er bijvoorbeeld verwezen wordt naar 'dekolonisering van het curriculum'.[12]

Culturele dekolonisatie is een maatschappelijk veranderingsproces dat plaatsvindt zowel in voormalig gekoloniseerde als in voormalig koloniserende landen.

Een vroege poging hiertoe was de abacost (à bas le costume - weg met het kostuum) en de zaïrisering onder Mobutu Sese Seko. In Zuid-Afrika wil de Nomkhubulwana-beweging terug naar de prekoloniale tijd met betrekking tot inheemse kleding en naaktheid ten einde af te rekenen met de Brits-koloniale erfenis op het gebied van kledingvoorschriften (zie Victoriaans tijdperk).

Voor westerse landen levert culturele dekolonisatie - bijna per definitie - een spanningsveld op, omdat het gepaard gaat met kritiek op een vermeende universaliteit van westerse kennis en westerse normen en waarden.

Het koloniale verleden heeft nog steeds een invloed op onze beeldvorming.[13] 'Dekoloniseren' gaat over het herschrijven van de verhalen die mensen vertellen en het perspectief dat ze daarbij innemen.[14]

Fotogalerij

  • Decolonize Turtle Island, Montreal, 2013
    Decolonize Turtle Island, Montreal, 2013
  • Verwijdering van een Cecil Rhodes-monument, Kaapstad, Zuid-Afrika, 2015
    Verwijdering van een Cecil Rhodes-monument, Kaapstad, Zuid-Afrika, 2015
  • Decolonizing the Internet Conference, georganiseerd door Whose Knowledge?, Wikimania 2018
    Decolonizing the Internet Conference, georganiseerd door Whose Knowledge?, Wikimania 2018
  • Het Portugese logo van de Languages gathering, Londen, 2019
    Het Portugese logo van de Languages gathering, Londen, 2019
  • Protest in het Whitney Museum, New York, 2019
    Protest in het Whitney Museum, New York, 2019
  • Healing The Museum bijeenkomst geleid door Grace Ndiritu, Africa Museum, Tervuren (B), 2019
    Healing The Museum bijeenkomst geleid door Grace Ndiritu, Africa Museum, Tervuren (B), 2019
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Peter-Arno Coppen, Dekolonisatie is niet meer alleen een historische term (taalrubriek), Trouw.nl, 9 oktober 2021. Gearchiveerd op 25 maart 2023.
  2. Vincent Bongers, Sebastiaan van Loosbroek, De dekolonisatie van de academie: We zijn een wit, westers instituut en dat moet veranderen, mareonline.nl, 30 juni 2021. Gearchiveerd op 24 september 2022.
  3. Kiki Kolman, Dekolonisatie, zelfs de natuurkunde moet eraan geloven, Trouw.nl, 6 juni 2020. Gearchiveerd op 16 juli 2021.
  4. Jan Wallyn, De debatten rond dekolonisering en de amateurkunsten zijn sterk verweven, e-tcetera.be, 12 september 2019. Gearchiveerd op 19 oktober 2021.
  5. Decolonising Museums (eBook), Decolonising the Museum: Limits and Possibilities (conference), framerframed.nl, april 2016. Gearchiveerd op 18 augustus 2022.
  6. Wim Bossema, Musea dekoloniseren, hoe doe je dat?, de Volkskrant, 24-05-2017. Gearchiveerd op 28 juni 2022.
  7. Egbert Boeker (red), Heilzame verwerking van het slavernijverleden voor 'wit' en 'zwart', een bijdrage vanuit de kerken, Stichting Lutherse Uitgeverij en Boekhandel, 2020. Gearchiveerd op 25 maart 2023.
  8. MEDIA EN (HET GEBREK AAN) DIVERSITEIT AAN STEMMEN, STANDPUNTEN EN MENINGEN, suegemelli.com, 10 januari 2020. Gearchiveerd op 28 november 2022.
  9. Aangeboden: Experts van kleur voor witte redacties, NRC.nl, 27 april 2020
  10. Thijs Niemantsverdriet, Tv-ster Sylvana Simons gaat politiek dekoloniseren. NRC Handelsblad. , 9 mei 2016
  11. Mella Fuchs, Met de Decolonization Toolkit kun je jezelf en de UvA dekoloniseren, folia.nl, 5 oktober 2021. Gearchiveerd op 11 maart 2023.
  12. Decolonising the curriculum – how do I get started?. THE Campus Learn, Share, Connect (14 september 2021). Geraadpleegd op 20 maart 2023.
  13. Heleen Debeuckelaere, De Correspondent, Kolonialisme leeft door in het heden. Daarom is dekoloniseren belangrijk, 14 oktober 2019
  14. Warda El-Kaddouri, Dekoloniseren. Herschrijf het verhaal, niet de geschiedenis, 20 november 2021. Gearchiveerd op 25 maart 2023.