Government governance

Government governance (ook wel aangeduid als public governance) is de Engelse term voor bestuur (governance) door de overheid. Het is daarmee de publieke tegenhanger van corporate governance, bestuur in de private sector.

Afbakening

Onder government governance wordt verstaan het sturen en beheersen van overheidsorganisaties en door de overheid in het leven geroepen organisaties, de verantwoording die daarover wordt afgelegd en het toezicht dat daarop wordt uitgeoefend ten behoeve van de belanghebbenden.[1] Het begrip ziet in de eerste plaats op de bedrijfsvoering van die organisaties en komt voort uit de noodzaak om verantwoording af te leggen, c.q. toezicht te houden over de uitvoering van publiek (met belastinggeld) gefinancierde (overheids)taken. Het is daarmee onderdeel van het bredere begrip goed openbaar bestuur, dat niet alleen ziet op een (doelmatige en doeltreffende) bedrijfsvoering, maar ook op rechtmatigheid en het hanteren van algemene beginselen van behoorlijk bestuur, en op democratische principes als het nemen van maatregelen op basis van overleg en draagvlak, openheid en transparantie.

In de volgende tabel worden de begrippen government governance en corporate governance vergeleken.[2]

Belangrijke verschillen tussen government governance en corporate governance
Government governance Corporate governance
allocatie van goederen en diensten politieke besluitvorming markt
doelstellingen maatschappelijk
  • winstmaximalisatie
  • waarde onderneming
  • continuïteit
aard doelstellingen niet altijd tastbaar; kwalitatief; veranderlijk helder; kwantitatief; vast
randvoorwaarden
  • rechtmatigheid
  • efficiency
  • effectiviteit
  • tijdigheid
  • integriteit
  • doorzichtigheid
  • uitvoerbaarheid
  • controleerbaarheid
 maatschappelijke factoren
gerichtheid toezicht voorschriften, structuren, processen gericht op het operationaliseren van doelstellingen doelstellingen
gerichtheid bestuurders ‘plan and do’ ‘check and action’

Ontwikkeling in Nederland

Naast de aandacht van het ministerie van Financiën voor government governance in het kader van haar aandacht voor de doelmatigheid en doeltreffendheid van de overheidsfinanciën publiceert de Algemene Rekenkamer regelmatig rapporten waarin het onderwerp aan de orde komt. Een gevolg van de toegenomen aandacht voor het onderwerp is dat ook steeds meer gebruik wordt gemaakt van specifieke regelgeving voor bepaalde sectoren, zoals bijvoorbeeld:

  • De code 'Goed bestuur in de bve (beroepsonderwijs en volwasseneneducatie)-sector' [3]
  • De Zorgbrede Governancecode[4]
  • De Utrechtse Voorwaarden voor goed bestuur[5]
Bronnen, noten en/of referenties
  • Rapport Government Governance, Directie Accountancy Rijksoverheid van het Ministerie van Financiën (Ministerie van Financiën, 1996)
  • Handleiding Government Governance[dode link], (Ministerie van Financiën, september 2000)
  • Government governance - Corporate governance in the public sector, why and how?, (The Netherlands Ministry of Finance, november 2000)
  • Ruimte voor goed bestuur, (C. van Montfort, WRR, december 2004)
  • Code goed openbaar bestuur ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (juni 2009)
  1. ↑ Rapport Government Governance (Ministerie van Financiën, 1996)
  2. ↑ Handleiding Government Governance, overzicht opgesteld mede aan de hand van Ten Heuvelhof: Government governance in publieke organisaties (Ministerie van Financiën, september 2000)
  3. ↑ Goed bestuur in de bve-sector, Platform van Raden van Toezicht mbo-instellingen (2009)
  4. ↑ Zorgbrede Governancecode 2010, Brancheorganisaties Zorg (BoZ) (december 2009)
  5. ↑ de Utrechtse Voorwaarden voor goed bestuur, Gemeente Utrecht (2012)