Karel Christiaan van Nassau-Weilburg

Karel Christiaan
Karel Christiaan van Nassau-Weilburg omstreeks 1780 (collectie Slot Fasanerie, Fulda)
Vorst van Nassau-Weilburg
Regeerperiode 1753-1788
Voorganger Karel August
Opvolger Frederik Willem
Gouverneur van Bergen op Zoom
Regeerperiode 1760-1765
Voorganger ?
Opvolger ?
Gouverneur van Sluis
Regeerperiode 1765-1772
Voorganger ?
Opvolger ?
Gouverneur van Maastricht
Regeerperiode 1773-1784
Voorganger Hobbe Esaias van Aylva
Opvolger Frederik van Hessen-Kassel
Militaire informatie
Rang Kolonel der infanterie 1758
Generaal der infanterie 1760
Kolonel der cavalerie 1765
Luitenant-veldmaarschalk
Veldmaarschalk
Huis Nassau-Weilburg
Vader Karel August van Nassau-Weilburg
Moeder Augusta Frederica van Nassau-Idstein
Geboren 16 januari 1735
Weilburg
Gestorven 28 november 1788
Münsterdreisen bij Kirchheim
Begraven Sankt Peterskirche, Kirchheim
Partner Carolina van Oranje-Nassau
Religie Luthers
Wapenschild
Het wapen van Karel Christiaan van Nassau-Weilburg

Karel Christiaan van Nassau-Weilburg (Weilburg, 16 januari 1735[1] - Münsterdreisen bij Kirchheim, 28 november 1788)[2] was vorst van Nassau-Weilburg, een deel van het graafschap Nassau. Als de zwager van prins Willem V van Oranje-Nassau was hij tevens in dienst van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en was achtereenvolgens gouverneur van Bergen op Zoom, Sluis en Maastricht. Hij stamt uit de Walramse Linie van het Huis Nassau.

Biografie

Karel Christiaan was de enige zoon van vorst Karel August van Nassau-Weilburg en Augusta Frederica van Nassau-Idstein, dochter van vorst George August Samuel van Nassau-Idstein en Henriette Dorothea van Oettingen-Oettingen.[3][4][5]

Tot opvoeder van Karel Christiaan werd in 1744 de Deense kolonel Karl de la Pottrie benoemd, die met zijn leerling naar Lausanne ging. Karel Christiaan volgde zijn vader in 1753 op, onder regentschap van vorst Karel van Nassau-Usingen, maar werd al in 1754 meerderjarig verklaard door keizer Frans I.

Karel Christiaan stond in 1755 zijn deel van de stad en het ambt Homburg af aan de hertog van Palts-Zweibrücken die in ruil daarvoor het ambt Alsenz afstond.[3] Hij werd in 1758 kolonel van een regiment infanterie in het Staatse leger (t/m 1770).[6] Hij droeg de staatszaken van Nassau-Weilburg over aan De la Pottrie. Ter gelegenheid van zijn huwelijk werd hij in 1760 benoemd tot generaal van de Staatse infanterie[6] en gouverneur van Bergen op Zoom (t/m 1765). Aangezien zijn echtgenote in het geval van een minderjarig overlijden van prins Willem V van Oranje-Nassau in aanmerking kwam voor het stadhouderschap, vestigden zij zich in Den Haag aan het Korte Voorhout in een door Pieter de Swart ontworpen stadspaleis, de huidige Koninklijke Schouwburg. Nadat Willem V meerderjarig was geworden, resideerden Karel Christiaan en Carolina ook te Weilburg en Kirchheimbolanden.

In 1765 werd Karel Christiaan benoemd tot kolonel van een regiment cavalerie[6] en tot gouverneur van Sluis (t/m 1772). Hij deed in 1766 afstand van zijn rechten op Wadgassen ten faveure van Frankrijk.[3] Sinds 1769 commandeerde hij als luitenant-veldmaarschalk en later veldmaarschalk de troepen van de Boven-Rijnse Kreits.

Op 5 januari 1773 werd Karel Christiaan benoemd tot gouverneur van Maastricht.[5] In datzelfde jaar verkreeg hij van zijn zwager Willem V van Oranje-Nassau het gehele ambt Löhnberg (met de helft van Löhnberg, Waldhausen en Odersbach) en stond in ruil daarvoor Rückershausen, Hüblingen en Neunkirchen af.[3] Ook in 1773 werd Falkenstein verbonden aan zijn landen en aan die van Karel van Nassau-Usingen.[3] In 1775 werd hij ridder in de Orde van de Olifant.[5] In Maastricht liet hij in 1777 het bestaande gouvernementspaleis ingrijpend verbouwen. In 1778 stond hij aan Karel Willem van Nassau-Usingen zijn deel van de “Vierherrische” af en verkreeg in ruil daarvoor het ambt Miehlen met Schönau.[3]

In 1783 sloot Karel Christiaan een erfverdrag (Erneuerte Nassauische Erbverein) met Karel Willem van Nassau-Usingen, Lodewijk van Nassau-Saarbrücken en Willem V van Oranje-Nassau om de eenheid van de Nassause gebieden te bewaren. Daarbij werd onder andere voor het gehele Huis Nassau het eerstgeboorterecht ingevoerd.

Wegens de politieke problemen tussen de Republiek en keizer Jozef II nam Karel Christiaan in 1784 ontslag uit al zijn functies in de Republiek: gouverneur van Maastricht, generaal der infanterie en kolonel der cavalerie. Hij verlegde de hofhouding naar Nassau-Weilburg - voordien kwam hij slechts sporadisch in zijn stamland - waar de staatszaken sinds de dood van De la Pottrie in 1770 door Friedrich Ludwig Freiherr von Botzheim werden gevoerd. In 1787 keerde Karel Christiaan voor korte tijd terug en voerde vergeefs onderhandelingen met de patriotten.

In eigen land ondersteunde hij de oprichting van pensioenfondsen voor de nabestaanden van seculiere ambtenaren, geestelijken en leraren en financierde hij de fondsen ook mee. Met een nieuwe verordening werd de armenverzorging hervormd, er werden maatregelen genomen om de landbouwopbrengsten te verbeteren en de handel te bevorderen. In het onderwijs werden verbeteringen in de lerarenopleiding en het schoolbezoek geïntroduceerd.

Karel Christiaan overleed in 1788 aan een beroerte in zijn jachtpaviljoen te Münsterdreisen, ca. 8 km van Kirchheim. Hij werd opgevolgd door zijn oudst overlevende zoon Frederik Willem.

  • Het huwelijk van Karel Christiaan en Carolina in de Grote Kerk te Den Haag
    Het huwelijk van Karel Christiaan en Carolina in de Grote Kerk te Den Haag
  • Carolina van Oranje-Nassau met haar kinderen ca. 1777-1778
    Carolina van Oranje-Nassau met haar kinderen ca. 1777-1778
  • Het stadspaleis van Karel Christiaan in Den Haag, thans de Koninklijke Schouwburg
    Het stadspaleis van Karel Christiaan in Den Haag, thans de Koninklijke Schouwburg
  • De bewaard gebleven vleugel van Slot Kirchheimbolanden, thans een verzorgingstehuis
    De bewaard gebleven vleugel van Slot Kirchheimbolanden, thans een verzorgingstehuis

Huwelijk en kinderen

Karel Christiaan huwde te Den Haag op 5 maart 1760[3][4][5][6][7] met Carolina van Oranje-Nassau (Leeuwarden, 28 februari 1743[3][4][5][6][7] - Kirchheimbolanden, 6 mei 1787),[3][4][5][6][7] dochter van prins Willem IV van Oranje-Nassau en Anna van Hannover.[3][4][5][6][7]
Uit dit huwelijk werden de volgende kinderen geboren:

  1. George Willem Belgicus (Den Haag, 18 december 1760[8] - Paleis Honselaarsdijk, 27 mei 1762).[9]
  2. Willem Lodewijk Karel[10] (Den Haag, 12 december 1761[3][4][5] - Kirchheim, 16 april 1770).[11]
  3. Augusta Maria Carolina[12] (Den Haag, 6 februari 1764[13] - Weilburg, 25 januari 1802).[14]
  4. Wilhelmina Louise (Den Haag, 28 september 1765[3][4][5][15] - Greiz, 10 oktober 1837),[3][4][15] huwde te Kirchheimbolanden op 9 januari 1786[16] met vorst Hendrik XIII Reuß (Oudere Linie) (Greiz, 16 februari 1747 - Greiz, 29 januari 1817).[15]
  5. Doodgeboren zoon (Den Haag, 22 oktober 1767).[17]
  6. Frederik Willem (Den Haag, 25 oktober 1768 - Weilburg, 9 januari 1816), volgde zijn vader op.[3][4][5]
  7. Carolina Louise Frederica (Kirchheimbolanden, 14 februari 1770[3][4][5] - Wiesbaden, 8 juli 1828),[18] huwde te Kirchheim op 4 september 1787[19] met vorst Karel Lodewijk Frederik Alexander van Wied-Runkel (Dierdorf, 9 september 1763 - Dierdorf, 9 maart 1824).[4]
  8. Karel Lodewijk (Kirchheimbolanden, 19 juli 1772[20] - Kirchheimbolanden, 25 juli 1772).[21]
  9. Karel Frederik Willem (Kirchheimbolanden, 1 mei 1775[3][4][5] - Weilburg, 11 mei 1807).[22]
  10. Amalia Charlotte Wilhelmina Louise (Kirchheimbolanden, 6 augustus 1776[23] - Schaumburg an der Lahn, 19 februari 1841),[3][4][24][25] huwde eerst te Weilburg op 29 oktober 1793[3][4][24][25] met vorst Victor II Karel Frederik van Anhalt-Bernburg-Schaumburg-Hoym (Schaumburg, 2 november 1767[4][5][24][25] - Schaumburg, 22 april 1812),[4][24][25] en daarna te Slot Schaumburg op 15 februari 1813[26] met baron Friedrich von Stein-Liebenstein zu Barchfeld (14 februari 1777 - 4 december 1849).[4][5]
  11. Doodgeboren dochter (Kirchheim, 21 oktober 1778).[27]
  12. Kind (1779 - 1779).[28]
  13. Henriëtte (Kirchheimbolanden, 22 april 1780[29] - Kirchheim unter Teck, 2 januari 1857),[30] huwde te Schloss Eremitage bij Bayreuth op 28 januari 1797[31] met hertog Lodewijk Frederik Alexander van Württemberg (Treptow an der Rega, 30 augustus 1756 - Kirchheim unter Teck, 20 september 1817).[4][24][32]
  14. Kind (.. november 1784 - kort nadien overleden).[33]
  15. Kind (.. november 1785 - kort nadien overleden).[34]

In een aantal genealogieën wordt een tweede (morganatisch) huwelijk van Karel Christiaan vermeld, gesloten op 2 oktober 1788 met Barbara Giessen. Dit huwelijk heeft nooit bestaan.[35]

Zie ook

Externe links

  • (de) Fürst Karl Christian von Nassau-Weilburg (1753-1788). Zu seinem Leben und Wirken. Von Rudolf Müller, 2010.
  • (de) Fürst Carl Christian von Nassau-Weilburg 1753 – 1788, von Detlef Uhrig und Rebekah Brand.
Mediabestanden
Zie de categorie Karel Christiaan van Nassau-Weilburg van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Karl Christian (Nassau-Weilburg) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  • A.L. Carstens, De bastaarden van Nassau en de nakomelingen uit morganatische verbintenissen van leden van dit huis, in: Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie deel II, Den Haag, 1948.
  • dr. A.W.E. Dek, Genealogie van het Vorstenhuis Nassau, Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 1970.
  • drs. R.E. van Ditzhuyzen, Oranje-Nassau. Een biografisch woordenboek, H.J.W. Becht, Haarlem, 1992, ISBN 90-230-0778-6.
  • Hans Döhn, Kirchheimbolanden. Die Geschichte der Stadt, Mielke-Druck, Kirchheimbolanden, 1968.
  • Frank Baron Freytag von Loringhoven, Stammtafeln zur Geschichte der europäischen Staaten, Marburg, 1956-1970.
  • F. Freiherr von Gaisberg-Schöckingen, Das Königshaus und der Adel von Württemberg, Pforzheim, 1908.
  • J.G. Hagelgans, Nassauische Geslechtstafel des Walramischen Stammes, Frankfurt/Leipzig, 1753.
  • H.R. Hiort-Lorenzen, Livre d'Or des Souverains, Parijs, 1895.
  • Michel Huberty, Alain Giraud, F. & B. Magdelaine, l’Allemagne Dynastique. Tome I Hesse-Reuss-Saxe, Alain Giraud, Le Perreux, 1976.
  • Michel Huberty, Alain Giraud, F. & B. Magdelaine, l’Allemagne Dynastique. Tome II Anhalt-Lippe-Wurtemberg, Le Perreux 1979.
  • Michel Huberty, Alain Giraud, F. & B. Magdelaine, l’Allemagne Dynastique. Tome III Brunswick-Nassau-Schwarzbourg, Alain Giraud, Le Perreux, 1981.
  • Joh. W.A. Naber, Carolina van Oranje. Vorstin van Nassau-Weilburg. 1743-1787, H.D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem, 1910.
  • mr. O. Schutte, Genealogische gegevens in: dr. C.A. Tamse (red.), Nassau en Oranje in de Nederlandse geschiedenis, A.W. Sijthoff, Alphen aan de Rijn, 1979, ISBN 90-218-2447-7.
  • Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln. Stammtafeln zur Geschichte europäischen Staaten. Neue Folge, Marburg 1978-1982.
  • dr. Christian Spielmann, Geschichte von Nassau, Wiesbaden/Montabaur, 1909-1926 (3 delen).
  • J.M. van der Venne en Alexander A.M. Stols, Geslachts-Register van het Vorstenhuis Nassau, Maastricht, 1937.
  • A.A. Vorsterman van Oyen, Het vorstenhuis Oranje-Nassau. Van de vroegste tijden tot heden, A.W. Sijthoff en J.L. Beijers, Leiden en Utrecht, 1882.
  • H. Wäschke, Die Askanier in Anhalt, Dessau, 1904.
  • Ausgewählte Ahnentafeln der Edda (Eisernes Buch Deutschen Adels Deutscher Art), Gotha, 1925-1942 (4 delen).
  • Medieval Lands - Anhalt.
  • Medieval Lands - Nassau.
  • Medieval Lands - Württemburg.

Voetnoten

  1. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Ausgewählte Ahnentafeln der Edda, I, 3, 7, 8. Zie kennisgeving zonder datum of plaats in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2297): ‘Sonntag 16-1-1735 … allhier zu Weilburg nachts zwischen 9 u. 10 Uhr’.” Medieval Lands - Nassau, Schutte (1979), Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden dezelfde plaats en datum. Schwennicke vermeldt 16 januari 1735. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  2. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Het overlijden vond plaats te Münsterdreisen volgens Ausgewählte Ahnentafeln der Edda, I, 3, 7, 8; Gazette de France jaargang 1788, p. 347. Spielmann, p. 190, zegt dat hij begraven werd in Münsterdreisen, na te zijn overleden te Kirchheim en de kennisgeving van het overlijden bewaard in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2348), d.d. Kirchheim 28-11, lijkt hem gelijk te geven omdat het specificeert dat de gebeurtenis plaatsvond ‘diesen Morgen’. Laten we niet vergeten dat Münsterdreisen zich op minder dan tien kilometer van Kirchheim bevindt en dat de kennisgeving daarom zeer goed nog dezelfde dag in Kirchheim kon worden geschreven. Aan de andere kant, Döhn (1968) zegt dat hij stierf aan een beroerte in de buurt van Steinbach am Donnersberg (dat, merken we op, zich naast Münsterdreisen bevindt). Als de vorst in Kirchheim zelf was overleden, zou Döhn (1968) het niet hebben nagelaten dit te vermelden sinds hij de geschiedenis van de stad schreef. Tot slot, het Staatsarchief van Wiesbaden specificeert dat het dossier betreffende dit overlijden verklaart dat de gebeurtenis plaatsvond in Münsterdreisen, waar de vorst een jachtpaviljoen had.” Medieval Lands - Nassau, Schutte (1979), Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden allen dezelfde plaats en datum, met dien verstande dat de spelling van de plaats varieert. Schwennicke vermeldt 28 november 1788. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Huberty et al. (1981).
  4. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Medieval Lands - Nassau. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  5. a b c d e f g h i j k l m n Dek (1970).
  6. a b c d e f g Schutte (1979).
  7. a b c d Van Ditzhuyzen (1992).
  8. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1839 zegt geboren te Den Haag, hetgeen bevestigd wordt door drie kennisgeving: a) Staatsarchiv Wiesbaden (130II 2323) d.d. Den Haag 19-12-1760: ‘gestern abends zwischen 8 und 9 Uhr’. b) Staatsarchiv Wiesbaden (130II 2362) d.d. Den Haag 19-12-1760: ‘l'heureuse délivrance de mon épouse qui m'a donné hier soir un fils’. c) Staatsarchiv Wiesbaden (130II 2362) d.d. Den Haag 18-12-1760: ‘Mon épouse vient d'être délivrée heureusement d'un fils’. Vorsterman van Oyen (1882) zegt dat hij gedoopt werd te Den Haag op 13-1-1761.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 18 december 1760. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  9. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Dek (1970), hetgeen lijkt te worden bevestigd door het feit dat op dezelfde dag van het overlijden op Honselaarsdijk een kennisgeving werd geschreven. Een andere kennisgeving is afkomstig uit Den Haag, maar van 28-5. Zij kondigt het overlijden aan ‘gestern Mittag gegen 1 Uhr’, zonder de plaats te specificeren. Deze twee kennisgevingen worden bewaard in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2325).” Medieval Lands - Nassau en Dek (1970) vermelden Honselaarsdijk, 27 mei 1762. Van der Venne & Stols (1937) vermeldt 27 mei 1762. Naber (1910) specificeert dat het overlijden plaatsvond in Paleis Honselaarsdijk. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  10. De roepnaam Lodewijk wordt bevestigd door de brieven van hemzelf en zijn moeder geciteerd in Naber (1910). Daaruit blijkt ook dat zijn koosnaam «Lutz» was. Medieval Lands - Nassau noemt hem Willem Lodewijk Karel Flamand. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) noemen hem Willem Lodewijk Karel. Huberty et al. (1981) noemt hem Willem. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  11. Huberty (1981) et al.: “Freytag von Loringhoven en Dek (1970) zeggen, ten onrechte, overleden op 26-4-1770. Zie twee kennisgevingen in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2337) en een derde in het Staatsarchiv te Marburg (4f. Nass. Weilb. 196). Alle drie zijn gedateerd te Kirchheim 16-4 en stellen het overlijden ‘heute früh zwischen 5 u. 6 Uhr’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt ook Kirchheim, 16 april 1770. Naber (1910) vermeldt Kirchheimbolanden, 16 april 1770. Van der Venne & Stols (1937) vermeldt 26 april 1770. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  12. Huberty (1981) et al.: “Dek (1970) noemt haar Augusta Maria Carolina. Hiort-Lorenzen (1895): Marie Augusta. Volgens Freytag von Loringhoven en Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1891 lijkt de voornaam Marie te zijn geweest.” Medieval Lands - Nassau noemt haar Augusta Maria Carolina. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  13. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Geboren te Den Haag op 5-2-1764 volgens Bönnische Anzeige, Vorsterman van Oyen (1882) en Dek (1970) (bevestigd door Freytag von Loringhoven); te Den Haag op 6-2-1764 volgens Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1811 (datum bevestigd door Hiort-Lorenzen (1895)). Zie in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2329): - een kennisgeving Den Haag 7-2-1764: ‘gestern Nachmittags um 4 Uhr’. - een kennisgeving Weilburg 19-2-1764: ‘den 6ten dieses Monat nachmittags um 4 Uhr’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt Den Haag, 5 februari 1764. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  14. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Vorsterman van Oyen (1882) en Dek (1970) zeggen overleden te Herford op 20-1-1802 (datum bevestigd door Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1811 en Freytag von Loringhoven), wat onmogelijk lijkt vanwege de volgende kennisgevingen: a) Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2353) d.d. Weilburg 25-1-1802: ‘heute mittags gegen 12 Uhr’. b) Staatsarchiv te Marburg (4f. Nass. Weilb. 217) d.d. Weilburg 26-1-1802: ‘gestern’. We moeten daarom concluderen tot overlijden op de 25e (datum eveneens gespecificieerd door Hiort-Lorenzen (1895)) die voorkomt in het document in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2147/12) getiteld: ‘Verlassenschaft der den 25ten Jan. 1802 zu Weilburg verstorbenen Prinzessin Auguste Marie Caroline zu Nassau Weilburg 1802’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  15. a b c Huberty et al. (1976).
  16. Huberty et al. (1976), die in een voetnoot vermeldt: “La Gazette de France, jaargang 1785, p. 387, vermeldt ten onrechte door een depêche uit Frankfurt gedateerd 4-11-1785 dat het huwelijk werd gevierd in Kirchheimbolanden de 25e van de vorige maand. Het betreft eigenlijk de verloving. Zie Mercure de France, november 1785, p. 157: depêche uit Frankfurt van 3-11-1785. Bruiloft te Kirchheimbolanden op 9-1-1786 bij B. Schmidt, Genealogie des Gesamthauses Reuß, Schleiz, 1903 (Archief prinselijke families te Weilburg en te Greiz, inscriptie op de kist) en bij Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1811. Zie ook de huwelijksakte: ‘le 9-1 à 6 h du soir au château de Kirchheim’ in de registers van de Lutherse Kerk te Kirchheimbolanden voor 1786.” Huberty et al. (1981) vermeldt dezelfde plaats en datum. Medieval Lands - Nassau vermeldt Kirchheim, 9 januari 1786. Dek (1970), Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 9 januari 1786. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  17. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Freytag von Loringhoven spreekt van een doodgeboren dochter op 21-10-1767. Dek (1970) specificieert een doodgeboren kind te Den Haag op 15-10-1767. Dit is allemaal onjuist. Zie twee kennisgevingen in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2332): a) d.d. Den Haag 23-10-1767: ‘gestern abends ½ 9 Uhr von einem toten Sohn’. b) d.d. Weilburg 27-10-1767: ‘am 22ten dieses Abends ½ 9 Uhr von einem toten Prinzen’. Zie eveneens Wöchentl. Bönnische Anzeige, dépêche uit Den Haag 25-10: ‘am Donnerstag den 22 dieses Abends von einem todten Prinzen …’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt hetzelfde. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  18. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1839 bevestigd door de volgende documenten: a) Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 1257), brief uit Wiesbaden 1-8-1828: ‘über die Nachlassenschaft der dahier verstorbenen Frau Fürstin …’. b) Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 1290), Dekret d.d. Wiesbaden 25-7-1828: ‘die am 8ten laufenden Monats dahier verstorbenen verwittwete Frau Fürstin von Wied Runkel …’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970), Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 8 juli 1828. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  19. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “De bruiloft werd gevierd in Kirchheim van waaruit, op 5-9-1787, een kennisgeving bewaard in het Staatsarchiv te Marburg (4f. Nass. Weilb. 196): ‘Je m'empresse de faire part à Votre Altesse du mariage célébré hier entre le Comte héréditaire de Wied-Runkel et ma troisième fille Caroline …’. Zie vooral het huwelijksregister van de gereformeerde parochie te Kirchheim: ‘im fürstl. Schloss … den 4 September 1787 …’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970), Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 4 september 1787. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  20. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1839 bevestigd door drie kennisgevingen: a) Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2338) d.d. Kirchheim 20-7-1772: ‘gestern nachts zwischen 11 und 12 Uhr’. b) en c) Staatsarchiv te Marburg (4f. Nass. Weilb. 196 en 200): ‘gestern gegen Mitternacht’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 19 juli 1772. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  21. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Het overlijden vond plaats op 27 juli bij alle genealogieën: Freytag von Loringhoven, Dek (1970), Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch …. Deze datum is onjuist. Zie twee kennisgevingen van overlijden in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2339) en het Staatsarchiv te Marburg (4f. Nass. Weilb. 196) d.d. Kirchheim 26-7-1772: ‘… den mir heute vor 8 Tagen … Geschenkten Sohn gestern abend, nachdem derselbe 6 Tage vorher die heilige Taufe empfangen, aus diesem Leben … in die Ewigkeit …’. In het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2339) vonden we ook veel condoleancebrieven die, meestal, de geboorte op de 19e en het overlijden op de 25e vermelden. Het lijdt geen twijfel dat het ook in Kirchheim heeft plaatsgevonden.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 27 juli 1772. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  22. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Vorsterman van Oyen (1882), Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1811 en 1839 zeggen overleden te Weilburg op 7-5-1807. De datum is onjuist. Het is de datum 11-5-1807 (gevonden bij Freytag von Loringhoven en Hiort-Lorenzen (1895)) die correct is. Zie Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2356), kennisgeving d.d. Weilburg 11-5-1807: ‘in der Nacht, gegen 1 Uhr’.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dezelfde plaats en datum. Dek (1970) vermeldt 7 mei 1807. Van der Venne & Stols (1937) vermeldt 11 mei 1807. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  23. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Wäschke (1904), Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1839, bevestigd door kennisgeving d.d. Kirchheim 6-8-1776 in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2343): ‘heute früh nach 1 Uhr’.” Huberty et al. (1979) en Medieval Lands - Anhalt vermelden dezelfde plaats en datum. Dek (1970), Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 6 augustus 1776. Medieval Lands - Nassau vermeldt Kirchheimbolanden, 7 augustus 1776. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  24. a b c d e Huberty et al. (1979).
  25. a b c d Medieval Lands - Anhalt. Gearchiveerd op 27 juli 2023.
  26. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie het huwelijksregister van Schaumburg a.d. Lahn bewaard in de parochie van Cramberg, jaar 1813, n° 35.” Medieval Lands - Nassau en Medieval Lands - Anhalt vermelden dezelfde plaats en datum. Dek (1970) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden 15 februari 1813. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  27. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie drie kennisgevingen in het Staatsarchiv te Wiesbaden (130II 2344): a) d.d. Kirchheim 21-10-1778: ‘die vergangene Nacht zwischen 2 und 3 Uhr vor einer toten Prinzessin entbunden worden’. b) d.d. Weilburg 26-10-1778: ‘in der Nacht vom 20 auf 21 dieses zwischen 2 und 3 Uhr von einer totden Prinzessin …’. c) d.d. Weilburg 26-10-1778: ‘am 21. dieses morgens zwischen 2 u. 3 Uhr von einer totden Prinzessin …’. Döhn (1968) zegt dat ze begraven is te Kirchheimbolanden.” Medieval Lands - Nassau vermeldt hetzelfde. Dek (1970) en Naber (1910) vermelden een kind geboren en overleden 1778, zonder aanduiding van het geslacht. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  28. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Dek (1970). Dit kind verschijnt niet in een andere genealogie.” Medieval Lands - Nassau vermeldt dit kind ook. Naber (1910) vermeldt dit kind ook en specificeert dat het kort na de geboorte overleed. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  29. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Staatsarchiv Wiesbaden (130II 2345) kennisgeving d.d. Kirchheim 23-4-1780: ‘in gestriger Nacht um 11 Uhr’. Zie Staatsarchiv Wiesbaden (130II 7728) kennisgeving d.d. Kirchheim 23-4-1780: ‘gestern’. Zie Staatsarchiv Wiesbaden (130II 2345) kennisgeving d.d. Weilburg 27-4-1780: ‘am 22t. dieses Monats in der Nacht um 11 Uhr’. Von Gaisberg-Schöckingen (1908) en Allgemeines genealogisches und Staatshandbuch 1839, Ausgewählte Ahnentafeln der Edda, I, 8 zeggen geboren te Kirchheimbolanden, maar de laatste van deze werken plaatst ten onrechte de geboorte op 23-4-1780. Freytag von Loringhoven, I, 113 geeft goed 22-4-1780, maar I, 78 22-4-1770 (sic!).” Huberty et al. (1979), Medieval Lands - Nassau en Medieval Lands - Württemburg vermelden dezelfde plaats en datum. Dek (1970) vermeldt 23 april 1780. Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 22 april 1780. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  30. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Ausgewählte Ahnentafeln der Edda, I, 8 en von Gaisberg-Schöckingen (1908).” Huberty et al. (1979), Medieval Lands - Nassau en Medieval Lands - Württemburg vermelden dezelfde plaats en datum. Dek (1970), Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 2 januari 1857. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  31. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Ausgewählte Ahnentafeln der Edda, I, 8 en von Gaisberg-Schöckingen (1908), bevestigd door een kennisgeving in het Staatsarchiv te Darmstadt (Hausarchiv 5/73/2) d.d. Schloss Eremitage bei Bayreuth 29-1-1797: ‘am gestrigen durch priesterliche Einsegnung’.” Huberty et al. (1979), Medieval Lands - Nassau en Medieval Lands - Württemburg vermelden dezelfde plaats en datum. Dek (1970), Van der Venne & Stols (1937) en Schwennicke vermelden 28 januari 1797. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  32. Medieval Lands - Württemburg. Gearchiveerd op 28 mei 2023.
  33. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Dek (1970). Geen vermelding in andere genealogieën.” Medieval Lands - Nassau vermeldt hetzelfde. Naber (1910) specificieert geboren eind november 1784, overleden enige dagen later. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  34. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Zie Dek (1970). Geen vermelding in andere genealogieën.” Medieval Lands - Nassau vermeldt hetzelfde. Naber (1910) vermeldt geboren november 1785, overleden enige dagen later. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
  35. Huberty et al. (1981), die in een voetnoot vermeldt: “Geen vermelding van een tweede huwelijk in Carstens (1948), Dek (1970) en Spielmann. Aan de andere kant Hiort-Lorenzen (1895) en Freytag von Loringhoven zeggen: Gehuwd 2°) 2-10-1788 Babette Giessen, genaamd Munster (Hiort-Lorenzen (1895)), verheven tot Frau von Kirchhausen 14-9-1790 (Hiort-Lorenzen (1895)), verheven tot von Kirchheim 1790 (Freytag von Loringhoven). Het archief te Wiesbaden, geïnterviewd over dit onderwerp, verklaarde ons op 6-2-1973: ‘Babette oder Barbara Giessen war die Tochter einer verwitweten Bürgerin von Kirchheim. Sie war mit dem Fürsten nicht verheiratet, wenn sie auch das grösste Interesse haben mag, dem Fürst wenigstens zur linken Hand angetraut zu werden. Es ist auch möglich, dass der Fürst seiner Geliebten eine eheliche Verbindung versprochen hat. Wenn solche Abreden existierten, wurde die Ausführung durch den Tod verhindert. Die Angaben in den genealogischen Werken des 19. Jahrhunderts, Barbara von Giessen sei als Gemahlin des Fürsten anzusehen, sind offensichtlich falsch. Die Dame nannte sich 1788 Babette von Münster geb. Giessen. Später beanspruchte sie den Namen «Reichsedle von Kirchheim» für sich, was ihr jedoch durch die Beamten in Kirchheim und Weilburg verwiesen wurde. Angeblich erhielt sie eine Urkunde von Kurfürst Karl Theodor von der Pfalz von 14-9-1790, wonach sie sich «Barbara, Edle von Kirchhausen» nennen durfte. Dieser Adels- und Wappenbrief ist durch eine Abschrift vom 13-8-1792 erhalten.’ Na deze datum is het niet langer een vraag over haar in het archief van Wiesbaden. De parochieregisters van Kirchheim, hebben we ons verzekerd in Speyer, bevatten geen melding van haar geboorte en overlijden.” Het artikel over Karel Christiaan op de Duitstalige Wikipedia vermeldt “Die in der Literatur verschiedentlich angegebene morganatische Ehe mit Barbara Giesen (1788) ist strittig und nicht durch Dokumente belegt.” Verscheidene moderne bronnen vermelden het huwelijk toch: Medieval Lands - Nassau vermeldt “[Maybe m secondly (2 Oct 1788) Barbara Giessen, daughter of ---. Created Frau von Kirchhausen 14 Sep 1790 by Karl Theodor Elector Palatine …].”; Van Ditzhuyzen (1992) vermeldt het tweede morganatische huwelijk gesloten in oktober 1788 met Barbara Giessen von Kirchheim; Schutte (1979) en Van der Venne & Stols (1937) vermelden het tweede morganatische huwelijk gesloten op 2 oktober 1788 met Barbara Giessen. Gearchiveerd op 30 juli 2023.
Bibliografische informatie
Voorganger:
Hobbe Esaias van Aylva
Gouverneur van Maastricht
1773 - 1784
Opvolger:
Frederik van Hessen-Kassel