Dzień

Dzień – czas między wschodem a zachodem Słońca[1][2]. Określenie to utożsamia się z dobą (np. jaki jest dzisiaj dzień? – pytanie to jest zadawane bez względu na to, czy czas jest dzienny, czy nocny)[2].

Długość dnia różni się w zależności od szerokości geograficznej oraz deklinacji słońca[2].

Podział dnia

Wikipedia:Weryfikowalność
Ta sekcja od 2021-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Grecy i Rzymianie liczyli czas dzienny długością cienia ludzkiego. Do określania części dnia, odpowiadających zjawiskom przyrody, należały takie jak: północ "media nox", południe "meridies", zachód słońca "occasus solis", brzask "ante lucem", zmierzch "crepusculum", rano "mane", wieczór "vespera". Zjawiska życiowe zależnie od tych pór dnia i nocy mają też swoje określenia, np. pierwsze pianie koguta, zapalenie światła. W średniowieczu powstał podział dnia na 7 godzin kanonicznych:

  • Matutina – od rannej mszy, która przypadała w klasztorach w trzeciej ćwierci nocy
  • Prima – rozpoczynająca właściwy dzień o wschodzie słońca, czyli między godz. 4 a 8 zależnie od pory roku
  • Tertia – przypada na połowę przedpołudnia, czyli kiedy zaczyna się ruch w życiu publicznym
  • Sexta – przypada na południe, moment najwyższego wzniesienia słońca o godz. 12 i trwa aż do nony
  • Nona – przypada na połowę popołudnia (w marcu lub wrześniu ok. godz. 15)
  • Vespera – na chwilę przed zachodem słońca
  • Completorium – na chwilę po zachodzie słońca.

Po wieloletnich przekształceniach ustaliły się główne pory dnia o nazwach prima, terti, nona i vespera. Rzymianie dzielili także noc na cztery 3-godzinne wigilie do odbywania straży nocnych, co zostało przyjęte przez średniowieczne zakony dla odprawiania nabożeństw. Noc dzielono na 4 równe wigilie: 1) od 6 wieczór do 9, 2) 9-12, 3) 12-3, 4) 3-6.

Galeria

  • Wschód słońca
    Wschód słońca
  • Niebo widziane w dzień
    Niebo widziane w dzień
  • Zachód słońca
    Zachód słońca

Zobacz też

Zobacz kolekcję cytatów o dniu w Wikicytatach
Zobacz hasło dzień w Wikisłowniku
  • tydzień
  • miesiąc
  • noc

Przypisy

  1. dzień – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-08-22]  (pol.).
  2. a b c Jan Flis: Szkolny słownik geograficzny. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985, s. 25. ISBN 83-02-00870-2. OCLC 37645138.
  • p
  • d
  • e
Miesiące i dni roku
Styczeń
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Październik
Listopad
Grudzień
Inne daty
  • p
  • d
  • e
Wzorce czasu
Pojęcia powiązane

  • LCCN: sh85035970
  • GND: 4126950-0
  • J9U: 987007543366805171
  • SNL: dagslys