Konstytucja III Republiki

Ten artykuł od 2010-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Konstytucja Francji obowiązująca od 1875 roku, tworzyły ją trzy ustawy^[1]:

• "O Organizacji Senatu" – z 24 lutego 1875 roku
• "O Organizacji Władz Publicznych" – z 25 lutego 1875 roku
• "O Stosunkach Między Władzami Publicznymi" – z 16 lipca 1875 roku

Władza ustawodawcza

Władzę ustawodawczą należała do Parlamentu składającego się z dwóch izb:

• Izby Deputowanych – w jej skład wchodziło 600 posłów wybieranych na 4 lata w wyborach powszechnych. Czynne i bierne prawo wyborcze przysługiwało obywatelom, którzy ukończyli 21 lat (prócz kobiet i wojskowych w służbie czynnej). Izba Deputowanych stawiała w stan oskarżenia prezydenta oraz ministrów.

• Senatu – składał się z 300 senatorów w tym 75 nieusuwalnych i dożywotnich wchodzących w jego skład w drodze kooptacji (do zmian w konstytucji z 1884 roku) oraz 225 wybieranych przez kolegia wyborcze (złożonych z osób pełniących określone funkcje państwowe oraz przedstawicieli rad departamentalnych, okręgowych i gminnych) na okres 9 lat (z tym, że co 3 lata zmieniano skład 1/3 senatorów). Senatorem mogła być osoba, która ukończyła 40 lat. Senat sądził prezydenta i ministrów oskarżonych o przestępstwo przez Izbę Deputowanych i wyrażał zgodę na rozwiązanie przez prezydenta Izby Deputowanych przed końcem kadencji.

Obie izby miały stanowisko równorzędne – każda ustawa musiała być uchwalona zarówno przez Izbę Deputowanych jak i przez Senat. Łączyły się one także w Zgromadzenie Narodowe, aby wybrać prezydenta albo, by dokonać zmian w konstytucji.

Władza wykonawcza

Należała do prezydenta i ministrów.

• Prezydent
  - głowa państwa
  - wybierany na 7 lat przez Zgromadzenie Narodowe bezwzględną większością głosów
  - kierował polityką wewnętrzną i zagraniczną Republiki
  - mianował ministrów
  - przewodniczył Radzie Ministrów
  - miał prawo do nadzwyczajnego zwoływania izb
  - miał inicjatywę ustawodawczą
  - przysługiwało mu weto ustawodawcze (zawieszające do czasu ponownego rozpatrzenia ustawy przez izby)
  - ogłaszał ustawy
  - za zgodą Senatu mógł skrócić kadencję Izby Deputowanych
  - przysługiwało mu prawo łaski
  - dysponował siłami zbrojnymi
  - ponosił odpowiedzialność konstytucyjną za zdradę (w stan oskarżenia stawiała go Izba Deputowanych, a sądził Senat)

• Ministrowie
  - ich kontrasygnata była konieczna na aktach podpisywanych przez prezydenta
  - ponosili odpowiedzialność konstytucyjną przed Senatem
  - odpowiadali solidarnie za politykę rządu i indywidualnie za swe akty osobiste (przed obiema izbami Parlamentu)

Przypisy