Osoka aloesowata

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

żabiściekowate

Rodzaj

osoka

Gatunek

osoka aloesowata

Nazwa systematyczna

Stratiotes aloides L.
Sp. Pl.: 535, 1753

Synonimy

Stratiotes aculeatus Stokes (1812)
Stratiotes aquaticus Pallas (1776)

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[3]

najmniejszej troski

Multimedia w Wikimedia Commons

Osoka aloesowata (Stratiotes aloides L.) – gatunek byliny wodnej z rodziny żabiściekowatych i monotypowego rodzaju osoka Stratiotes. W Polsce gatunek częsty na niżu. Poza tym występuje w niemal całej Europie oraz w północno-zachodniej Azji.

Morfologia

Pokrój: Rozeta grubych liści przypominających aloes (stąd nazwa), zanurzonych lub pływających na powierzchni.
Pęd: Skrócony, w dolnej części kłącze z licznymi rozłogami i sznurowatymi korzeniami.
Liście: Sztywne, mięsiste, siedzące, trójkanciaste, z brzegami kolczasto piłkowanymi.
Kwiaty: Rośliny zazwyczaj rozdzielnopłciowe. Kwiaty wyrastają zebrane w kwiatostany usytuowane na szypułach do 30 cm długości. Kwiaty z 3 zielonymi działkami kielicha (do 1,5 cm długości i 1 cm szerokości) oraz z 3 białymi płatkami o średnicy 2–3 cm. Kwiaty męskie w liczbie 2–6 w kwiatostanie wyrastają, każdy na szypule o długości 3–10 cm. Kwiaty żeńskie rosną pojedynczo lub po dwa wewnątrz liściowatej osłony. Słupek ma 6 szyjek, które kończą się widlastym znamieniem. Kwitnie od maja do sierpnia.
Owoc: Torebka długości 3–4 cm i grubości 2 cm. Rozmnaża się głównie wegetatywnie, za pomocą rozłogów.

Pokrój
Liście
Pąk kwiatowy
Kwiat

Biologia i ekologia

Występuje głównie w eutroficznych wodach stojących – jeziorach, starorzeczach, przy czym preferuje zbiorniki silnie zarastające i wypłycone, z grubą warstwą osadów organicznych. W wodach płynących i na większych głębokościach rośnie zakorzeniona na dnie. Późną jesienią wytwarzają się rozłogi, które zakończone są pączkami zimującymi. W przypadku zamierania rośliny (np. w wyniku braku dostępu światła przez lód), wiosną pływające pączki w toni wodnej są zalążkiem nowej rośliny.

Zastosowanie

Bywa stosowana do karmienia zwierząt hodowlanych i na nawóz^[4].

Osoka aleosowata może być uprawiana w zimnowodnym akwarium. Wymaga odpowiednio dużego zbiornika i silnego naświetlenia^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-08] (ang.).
↑ Stratiotes aloides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Stanisław Bernatowicz, Paweł Wolny: Botanika dla limnologów i rybaków. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 73.
↑ Tomasz Wilanowski, Osoka aloesowata, AKWARIUM, Nr. 1–2/86. [dostęp 2011-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Bibliografia

Stanisław Bernatowicz, Paweł Wolny: Botanika dla limnologów i rybaków. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.
Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2001. 83-7073-248-8.

Kontrola autorytatywna (takson):