Proterogyrinus

Proterogyrinus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Podgromada	labiryntodonty
Nadrząd	Reptiliomorpha
Rząd	antrakozaury
Podrząd	Embelomeri
Rodzaj	Proterogyrinus
Gatunki
P. pancheni P. scheeleri
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Proterogyrinus – karboński (żył około 323-290 milionów lat temu) płaz, będący jednym z najwcześniejszych przedstawicieli podrzędu Embolomeri. Jego nazwa znaczy pierwotny wędrowiec.

Tryb życia

Proterogyrinus był zwierzęciem drapieżnym. Zamieszkiwał podmokłe lasy. Jego budowa wskazuje, że mógł żyć i polować zarówno w wodzie, jak i zapuszczać się, w przeciwieństwie do innych płazów, głęboko na ląd.

Budowa

• Mierzył około 1-2 metrów długości, co czyniło go jednym z największych drapieżników swoich czasów.
• Jego szyja, jak i tułów były względnie krótkie. Kręgosłup składał się z 32 kręgów przedkrzyżowych. Ich budowa jest nieznacznie różna od kręgów innych przedstawicieli grupy Reptiliomorpha, do której Proterogyrinus należał. Jednocześnie krąg szczytowy nosi wyraźne podobieństwo do tej grupy.
• Zwierzę posiadało mocne szczęki, wyposażone w ostre zęby. Mogło dzięki nim chwytać zwierzynę znacznych rozmiarów.
• Wgłębienia w czaszce wskazują, że być może mieściła się w nich błona bębenkowa.
• Budowa kości ramieniowej była względnie prosta. Kończyny były dobrze wykształcone, ale zasięg ich ruchów: dość ograniczony.
• Spłaszczony ogon służył do poruszania się w wodzie.

Gatunki

Odnaleziono 2 gatunki należące do rodzaju Proterogyrinus: Proterogyrinus pancheni ze Szkocji oraz Proterogyrinus scheeleri z Wirginii Zachodniej. Oba pochodzą mniej więcej z tego samego czasu, ale amerykański gatunek jest nieznacznie wcześniejszy.

Proterogyrinus w mediach

Zwierzę zostało przedstawione w odcinku serialu Zanim przywędrowały dinozaury, opisującym życie w karbonie, jako polujące między innymi na praważkę Meganeura. Przedstawiono także pojedynek proterogyrinusa z artropleurą.

Bibliografia

• http://adsabs.harvard.edu/abs/1984RSPTB.306..431H
• liberal-debutante.com
• https://web.archive.org/web/20120229170021/http://palaeo.gly.bris.ac.uk/Palaeofiles/Fossilgroups/Amphibia/fossilrecord.html
• http://palaeos.com/vertebrates/reptiliomorpha/embolomeri.html#Proterogyrinus