Przybymierz
wieś | |||
![]() Kościół Wniebowzięcia NMP (XV w.) | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | Nowogród Bobrzański | ||
Liczba ludności (2021) | 331 | ||
Strefa numeracyjna | 68 | ||
Kod pocztowy | 66-010 | ||
Tablice rejestracyjne | FZI | ||
SIMC | 0912681 | ||
Położenie na mapie gminy Nowogród Bobrzański ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa lubuskiego ![]() | |||
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego ![]() | |||
![]() | |||
|
Przybymierz (niem. Reichenbach)[2] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Nowogród Bobrzański.
Historia
Wieś o genezie średniowiecznej założona na ziemi należącej do klasztoru augustianów w Nowogrodzie Bobrzańskim między 1217 a 1238 rokiem[2]. Odnotowana po raz pierwszy w źródłach w 1261 roku pod nazwą Dorf Rychinbach jako własność tego zakonu, zaś kościół w 1415 roku[3]. W 1539 roku po wprowadzeniu we wsi reformacji kościół przejęli protestanci, a dopiero w 1668 roku nastąpił jego powrót do katolików i wówczas opiekę nad świątynią zaczął sprawować ksiądz z Brzeźnicy. Do 1810 roku Przybymierz pozostał własnością zakonną tj. do czasu sekularyzacji przez państwo pruskie majątków klasztornych[3].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[4]:
- kościół filialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zbudowany prawdopodobnie w XV wieku[3]. Do świątyni w XVII–XVIII stuleciu dostawiono od północy zakrystię i kruchtę oraz przemurowano otwory wejściowe i okienne. Murowana z kamienia i rudy darniowej salowa budowla od wschodu charakteryzuje się trójbocznie zamkniętą częścią prezbiterialną, a kwadratową wieżą od zachodu. Dachem wielospadowym nakryty jest korpus, a hełmem iglicowym wieża. Zachował się wewnątrz szesnastowieczny, skrzyniowy strop renesansowy, zdobiony dekoracją roślinną z przełomu XVI i XVII wieku oraz empora organowa z drugiej połowy XVII stulecia, która jest wsparta na dziewięciu drewnianych słupach[3]. Ostrołukowy otwór wejściowy prowadzi do zakrystii. Na dekoracyjnych zawiasach umieszczonych na całej szerokości skrzydła osadzone są drzwi drewniane. Sklepienie kolebkowe nakrywa zakrystię, a kruchtę kolebkowo-krzyżowe. Zachowało się w świątyni interesujące wyposażenie historyczne – późnogotyckie, drewniane rzeźby Madonny z Dzieciątkiem i św. Anny Samotrzeć z około 1500 roku, późnobarokowa ambona i chrzcielnica pochodząca z XVIII wieku, a także barokowy obraz Ukrzyżowanie, umieszczony za współczesnym ołtarzem głównym. Zdemontowany przed laty ołtarz główny złożono w pomieszczeniu wieży, do którego prowadzą metalowe drzwi obite kratownicą[3].
- dwór, z XVIII wieku/XIX wieku. Obiekt został wzniesiony około 1800 roku w stylu klasycystycznym na planie prostokąta i nakryty dachem naczółkowym z powieką. Podczas remontu obiektu na początku wieku XX usunięto z elewacji pilastry oraz gzyms międzykondygnacyjny i opaski okienne, a wnętrze gruntownie przebudowano. Zachowało się ceglane pomieszczenie piwniczne, przykryte sklepieniem kolebkowym. Prawdopodobnie jeszcze dziś w pomieszczeniu dawnej kuchni stoi urządzenie piecowe z wylotem kominowym, podobnie jak secesyjny piec z około 1900 roku, postawiony w jednym z pomieszczeń przyziemia[3].
Demografia
Liczba mieszkańców miejscowości w poszczególnych latach[5]:
Rok | Ilość mieszkańców |
---|---|
1998 | 317 |
2002 | 343 |
2009 | 329 |
2011 | 323 |
2021 | 331 |
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 111434
- ↑ a b Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 52.
- ↑ a b c d e f Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 53.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 107. [dostęp 2013-02-28].
- ↑ Wieś Przybymierz (lubuskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, wypadki drogowe, kierunkowy, edukacja, demografia, tabele, zabytki, statystyki, drogi publiczne, liczba ludności [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-04] (pol.).
Bibliografia
- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 52-53. ISBN 978-83-919914-8-0.
- p
- d
- e
- Siedziba gminy: Nowogród Bobrzański
Miasto | |
---|---|
Część miasta |
|
Wsie |
|
Kolonia |
|
Osada | |
Dawny przysiółek wsi |
|