Szafranka złotogłowa

Sicalis flaveola^[1]

(Linnaeus, 1766)

Samiec szafranki złotogłowej na równinie Pantanal w Brazylii

Samica karmiąca pisklęta, stan Minas Gerais, Brazylia

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagrowate

Podrodzina

haczykodziobki

Rodzaj

Sicalis

Gatunek

szafranka złotogłowa

Synonimy

Fringilla flaveola Linnaeus, 1766^[2]

Podgatunki

S. f. flaveola (Linnaeus, 1766)
S. f. valida Bangs & T. E. Penard, 1921
S. f. brasiliensis (J. F. Gmelin, 1789)
S. f. pelzelni P. L. Sclater, 1872
S. f. koenigi G. Hoy, 1978

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[3]

najmniejszej troski

Zasięg występowania

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Szafranka złotogłowa^[4] (Sicalis flaveola) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Występowanie

Zasięg obejmuje znaczną część Ameryki Południowej – od Kolumbii po północną Argentynę, ale bez Amazonii^[5]. Celowo sprowadzona na Jamajkę w 1823 roku. Ponadto introdukowana na Hawaje i Portoryko^[5].

Preferuje siedliska nizinne otwarte lub lekko zalesione^[5]. Spotykana do wysokości 2000 m n.p.m.^[3]

Podgatunki

Wyróżniono pięć podgatunków S. flaveola^[6]^[2]:

S. f. flaveola (Linnaeus, 1766) – szafranka złotogłowa^[4] – Trynidad, Kolumbia, Wenezuela i region Gujana
S. f. valida Bangs & T. E. Penard, 1921 – Ekwador i północno-zachodnie Peru
S. f. brasiliensis (J. F. Gmelin, 1789) – wschodnia Brazylia
S. f. pelzelni P. L. Sclater, 1872 – szafranka złotoczelna^[4] – wschodnia Boliwia, Paragwaj, południowo-wschodnia Brazylia, północna Argentyna i Urugwaj
S. f. koenigi G. Hoy, 1978 – północno-zachodnia Argentyna

Podgatunki tworzą dwie grupy mocno różniące się upierzeniem samic i osobników młodocianych, w mniejszym stopniu samców: grupę flaveola (obejmującą podgatunek nominatywny i valida) oraz grupę pelzelni (pelzelni, brasiliensis i koenigi). Grupa pelzelni jest niekiedy wyodrębniana do osobnego gatunku; ponadto charakteryzuje ją silny dymorfizm płciowy, w przeciwieństwie do grupy flaveola^[2].

Morfologia

Długość ciała wynosi 15 cm. Samiec ma żółtą głowę i pomarańczowe ciemię. Pierś żółtozielona. Spód ciała żółty. Wierzch oliwkowy, tak samo jak skrzydła. Lotki czarne lub ciemnobrązowe. Ogon oliwkowy, na końcach czarny. Nogi kremowe. Samica bardzo podobna. Pióra są bardziej matowe, zwłaszcza pióra żółte^[7]. Młode mają smugowany wierzch ciała. Spód ciała biały, podobnie jak pierś.

Status

IUCN uznaje szafrankę złotogłową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[3].

Przypisy

↑ Sicalis flaveola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Saffron Finch (Sicalis flaveola). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Sicalis flaveola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Diglossinae Sclater,PL, 1875 - haczykodziobki - Highland tanagers (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-11].
↑ ^a ^b ^c Saffron Finch. [w:] www.whatbird.com Field Guide to Birds of North America [on-line]. [dostęp 2021-03-11]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-11]. (ang.).
↑ Matthew M.M.M. Vriends Matthew M.M.M., Tanya M. Heming –T.M.H.– Vriends Tanya M. Heming –T.M.H.–, Ptaki egzotyczne – poradnik, 2009, s. 190 .