Tenreczek
| Microgale | |||
| O. Thomas, 1882[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – tenreczek smużkowany (M. drouhardi) na ilustracji z czasopisma Bulletin of the Natural History Museum Zoology | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Infragromada | |||
| Rząd | afrosorkowce | ||
| Podrząd | tenrekokształtne | ||
| Rodzina | tenrekowate | ||
| Podrodzina | ryżorki | ||
| Rodzaj | tenreczek | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Microgale longicaudata O. Thomas, 1882 | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Tenreczek[5], tenrecznik[5] (Microgale) – rodzaj ssaków z podrodziny ryżorków (Oryzorictinae) w obrębie rodziny tenrekowatych (Tenrecidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Madagaskarze[6][7][8].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 45–170 mm, długość ogona 30–171 mm, długość ucha 7–20 mm, długość tylnej stopy 9–36 mm; masa ciała 2–110 g[8][9].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1882 roku angielski zoolog Oldfield Thomas na łamach The Journal of the Linnean Society of London[1]. Jako gatunek typowy Thomas wyznaczył tenreczka długoogonowego (M. longicaudata).
Etymologia
- Microgale: gr. μικρος mikros ‘mały’; γαλεή galeē lub γαλή galē ‘łasica’[10].
- Limnogale: gr. λιμνη limnē ‘bagno’; γαλεή galeē lub γαλή galē ‘łasica’[11]. Gatunek typowy: Limnogale mergulus Forsyth Major, 1896.
- Leptogale: gr. λεπτος leptos ‘delikatny, drobny’[12]; γαλεή galeē lub γαλή galē ‘łasica’[13]. Gatunek typowy: Oryzoryctes gracilis Forsyth Major, 1896.
- Paramicrogale: gr. παρα para ‘blisko’[14]; rodzaj Microgale Thomas, 1882[4]. Gatunek typowy: Paramicrogale occidentalis G. Grandidier & Petit, 1931 (= Microgale brevicaudata G. Grandidier, 1899).
Podział systematyczny
Badania molekularne i morfologiczne wykazały, że Limnogale (z jednym gatunkiem L. mergulus) nie tworzy kladu, do którego nie należałoby również Microgale, wobec czego L. mergulus został włączony do Microgale[15]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[16][9][6][5]:
- Microgale gracilis (Forsyth Major, 1896) – tenreczek smukły
- Microgale thomasi Forsyth Major, 1896 – tenreczek zwinny
- Microgale jobihely Goodman, Raxworthy, Maminirina & L.E. Olson, 2006 – tenreczek stokowy
- Microgale cowani O. Thomas, 1882 – tenreczek myszaty
- Microgale dryas Jenkins, 1992 – tenreczek drzewny
- Microgale gymnorhyncha Jenkins, Goodman & Raxworthy, 1996 – tenreczek gołonosy
- Microgale nasoloi Jenkins & Goodman, 1999 – tenreczek delikatny
- Microgale fotsifotsy Jenkins, Raxworthy & Nussbaum, 1997 – tenreczek blady
- Microgale soricoides Jenkins, 1993 – tenreczek ryjówkowaty
- Microgale brevicaudata G. Grandidier, 1899 – tenreczek krótkoogonowy
- Microgale grandidieri L.E. Olson, Rakotomalala, Hildebrandt, Lanier, Raxworthy & Goodman, 2009 – tenreczek bezdeszczowy
- Microgale drouhardi G. Grandidier, 1934 – tenreczek smużkowany
- Microgale monticola Goodman & Jenkins, 1998 – tenreczek górski
- Microgale taiva Forsyth Major, 1896 – tenreczek dżunglowy
- Microgale mergulus (Forsyth Major, 1896) – tenrecznik wodny
- Microgale parvula G. Grandidier, 1934 – tenreczek karłowaty
- Microgale majori O. Thomas, 1918 – tenreczek malgaski
- Microgale longicaudata O. Thomas, 1882 – tenreczek długoogonowy
- Microgale jenkinsae Goodman & Soarimalala, 2004 – tenreczek leśny
- Microgale principula O. Thomas, 1926 – tenreczek większy
- Microgale pusilla Forsyth Major, 1896 – tenreczek maleńki
Opisano również gatunek wymarły znany z jaskiń południowo-wschodniego Madagaskaru[17]:
- Microgale macpheei Goodman, Vasey & Burney, 2007
Przypisy
- ↑ a b O. Thomas. Description of a new genus and two new species of Insectivora from Madagascar. „The Journal of the Linnean Society of London”. Zoology. 16, s. 319, 1882. (ang.).
- ↑ Ch.I. Forsyth Major. Diagnoses of new Mammals from Madagascar. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 18, s. 318, 1896. (ang.).
- ↑ O. Thomas. On the arrangement of the small Tenrecidae hitherto referred to as Oryzorictes and Microgale. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 1, s. 306, 1918. (ang.).
- ↑ a b G. Grandidier & G. Petit. Un type nouveau centécidé Malgache Paramicrogale occidentalis. „Bulletin de la Société zoologique de France”. 56, s. 127, 1931. (fr.).
- ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 19. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 106–108. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Microgale. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-28].
- ↑ a b P. Jenkins: Family Tenrecidae (Tenrecs). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 167–172. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 70–71. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 421.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 376.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 122.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 94.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 161.
- ↑ K.M. Everson, V. Soarimalala, S.M. Goodman & L.E Olson. Multiple Loci and Complete Taxonomic Sampling Resolve the Phylogeny and Biogeographic History of Tenrecs (Mammalia: Tenrecidae) and Reveal Higher Speciation Rates in Madagascar's Humid Forests. „Systematic Biology”. 65 (5), s. 890–909, 2016. DOI: 10.1093/sysbio/syw034. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-16]. (ang.).
- ↑ S.M. Goodman, N. Vasey & D.A. Burney. Description of a new species of subfossil shrew tenrec (Afrosoricida: Tenrecidae: Microgale) from cave deposits in southeastern Madagascar. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 120 (4), s. 370, 2007. DOI: 10.2988/0006-324X(2007)120[367:DOANSO]2.0.CO;2. (ang.).
Bibliografia
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
- Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
