Warzucha
Morfologia (warzucha lekarska) | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | kapustowce | ||
Rodzina | kapustowate | ||
Rodzaj | warzucha | ||
Nazwa systematyczna | |||
Cochlearia L. Sp. Pl. 647. 1753 | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Cochlearia officinalis[3] | |||
| |||
|
Warzucha (Cochlearia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Należy do niego ok. 25 gatunków występujących głównie na półkuli północnej na obszarach o klimacie subarktycznym i umiarkowanym[4]. Do flory Polski należą: warzucha tatrzańska (C. tatrae) i endemiczna warzucha polska (C. polonica), poza tym status zadomowionego antropofita ma warzucha duńska (C. danica), a warzucha lekarska (C. officinalis) występuje w uprawie i jako efemerofit[5]. Niektóre gatunki z tego rodzaju są uprawiane jako rośliny ozdobne i używane do ozdabiania sałatek. Zawierają dużo witaminy C, nie są jednak smaczne[4].
Morfologia
Niskie rośliny jednoroczne i byliny. Liście pojedyncze i zazwyczaj nieklapowane, o kształcie sercowatym lub nerkowatym. Kwiaty promieniste, 4-płatkowe, drobne, białe. Zebrane są zazwyczaj w krótkie grona. Owocem jest krótka łuszczynka.
Systematyka
- Homonimy taksonomiczne[3]
Cochlearia (M. C. Cooke) Lambotte = Aleuria (E. M. Fries) Fuckel
- Synonimy
Cochleariopsis Á. Löve & D. Löve, Glaucocochlearia (O. E. Schulz) Pobed., Ionopsidium Rchb., Jonopsidium Rchb., orth. var.[6]
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)[2][7].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), plemię Cochlearieae Buchenau, podplemię Cochleariinae Prantl in Engl. & Prantl, rodzaj warzucha (Cochlearia L.)[8].
- Wykaz gatunków[9]
- Cochlearia abulensis (Pau) Pau
- Cochlearia acaulis Desf.
- Cochlearia aestuaria (Lloyd) Heywood
- Cochlearia anglica L.
- Cochlearia aragonensis Coste & Soulié
- Cochlearia arctica Schltdl. ex DC.
- Cochlearia aucheri Boiss.
- Cochlearia bavarica Vogt
- Cochlearia danica L. – warzucha duńska
- Cochlearia glastifolia L.
- Cochlearia groenlandica L.
- Cochlearia megalosperma (Maire) Vogt
- Cochlearia micacea E.S.Marshall
- Cochlearia minutissima O.E.Schulz
- Cochlearia oblongifolia DC.
- Cochlearia officinalis L. – warzucha lekarska
- Cochlearia polonica A.Fröhl. – warzucha polska
- Cochlearia prolongoi (Boiss.) Pau
- Cochlearia pyrenaica DC.
- Cochlearia scotica Druce
- Cochlearia sempervivum Boiss. & Balansa
- Cochlearia sessilifolia Rollins
- Cochlearia sintenisii Hausskn. ex Bornm.
- Cochlearia tatrae Borbás – warzucha tatrzańska
- Cochlearia tridactylites Banks ex DC.
- Cochlearia velutina DC.
- Cochlearia venusta Schischk.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-24].
- ↑ a b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 61, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
- ↑ List of Genera in BRASSICACEAE (not fully reorganized), [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2010-11-20] (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Cochlearia. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-24]. (ang.).
- ↑ Cochlearia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-06-14].
- SNL: skjørbuksurt
- DSDE: kokleare