Stalać

Stalać
Tvrđava Stalać
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Rasinski
Opština	Ćićevac
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1828
Geografija
Koordinate	43°40′24″N 21°24′29″E / 43.673333°N 21.408166°E / 43.673333; 21.408166
Nadmorska visina	235 m
Stalać Stalać (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	37212
Pozivni broj	037
Registarska oznaka	KŠ

Koordinate: 43° 40′ 24" SGŠ, 21° 24′ 29" IGD

Stalać je naselje u opštini Ćićevac u Rasinskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1828 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 2048 stanovnika).

Nalazi se na Južnoj Moravi, na putu za Kruševac, 9 kilometara jugozapadno od 171. kilometra auto-puta Beograd-Niš (kod Pojata).

U neposrednoj blizini naselja, oko 2,5 kilometara južno od mesta gde se spajaju Zapadna i Južna Morava, nalazi se srednjovekovni grad Stalać, jedan od najvećih utvrđenih gradova u Srbiji. Postavljen je na vrhu sedlastog uzvišenja koje dominira širokom okolinom. Grad je kontrolisao prilaze dolinom reka, ali je istovremeno imao funkciju odbrane prilaza Kruševcu - srpskoj srednjovekovnoj prestonici. Svake godine, za vreme sv. Trojice, kod kule Todora od Stalaća održava se manifestacija "Morava nas voda od'ranila".

Demografija

U naselju Stalać živi 1481 punoletni stanovnik, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,5 godina (40,3 kod muškaraca i 44,5 kod žena). U naselju ima 568 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,22.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	1995	^[1]
1953.	2077
1961.	2137
1971.	2087
1981.	2150
1991.	2048	2010
2002.	1899	1828

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	1773	96.99%
Romi	17	0.92%
Makedonci	7	0.38%
Crnogorci	2	0.10%
Hrvati	2	0.10%
Albanci	2	0.10%
Slovenci	1	0.05%
Rusi	1	0.05%
Jugosloveni	1	0.05%
nepoznato	5	0.27%

Zanimljivosti:

Pad Stalaća je opisan u Srpskoj epskoj pesmi "Smrt vojvode prijezde.
Snimljen je i dokumentarno-igrani film o ovom kraju pod nazivom "Vrata Srbije" u kome,izmedju ostalih, glumi i Vojin Ćetković.
Stalaćanski Fudbalski klub (FK Trudbenik) jedan je od retkih nizerazrednih klubova koji ima organizovane navijace.
U Stalacu postoje dve fenomenalne kulturno-umetnicke manifestacije:

"Pod krilima arhangela"

"Morava nas voda od'ranila"

Stanovništvo prema polu i starosti ^[2]


	m	ž
?	8	5
80+	23	42
75-79	26	49
70-74	46	76
65-69	45	64
60-64	55	57
55-59	52	49
50-54	72	72
45-49	70	75
40-44	63	54
35-39	58	56
30-34	49	61
25-29	55	62
20-24	58	44
15-19	57	50
10-14	56	44
5-9	45	47
0-4	43	40
prosek	40.3	44.5

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	463	515	549	564	594	584	568

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	104	126	107	100	58	55	13	5	-	-	3.22

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	737	199	475	43	17	3	816

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	138	480	173	23	2

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	372	19	-	48	130	2	12	29	6	76
Ženski	200	16	-	8	69	1	4	27	3	11
Oba	572	35	-	56	199	3	16	56	9	87
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	4	-	16	6	3	7	-	-	14
Ženski	-	-	11	13	18	5	-	-	14
Oba	4	-	27	19	21	12	-	-	28

Reference

↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7