İzmir Tramvayı

İzmir Tramvayı
Tram İzmir

T1 Hattı'nda çalışan tramvay aracı.
T2 Hattı'nda çalışan tramvay araçları.
Genel
Sahibi	İzmir Büyükşehir Belediyesi
Hizmet alanı	İzmir, Türkiye
Taşıma türü	Tramvay
Hat sayısı	3
İstasyon sayısı	47 15 (T1) 19 (T2) 14 (T3)
Günlük yolcu sayısı	165.000[1]
Yıllık yolcu sayısı	33,1 milyon (2022)[2]
Web sitesi	tramizmir.com
Hizmet
Hizmete giriş	11 Nisan 2017 11 Nisan 2017 (T1) 24 Mart 2018 (T2) 27 Ocak 2024 (T3)
İşletmeci(ler)	İzmir Metro A.Ş.[3]
Taşıt sayısı	38 araç
Tren uzunluğu	5 modül
Teknik
Sistem uzunluğu	33,6 kilometre (20,9 mi) 8,8 kilometre (5,5 mi) (T1) 12,8 kilometre (8,0 mi) (T2) 12,0 kilometre (7,5 mi) (T3)
Hat açıklığı	Standart (1.435 mm)
Elektriklendirme	750 V DA katener[4]
Ortalama hız	24 kilometre/saat (15 mph)
En yüksek hız	70 kilometre/saat (43 mph)
Sistem haritası Sembol açıklamaları Kâtip Çelebi Üniversitesi İAOSB Nedim Uysal Lisesi Evka 5 Mustafa Kemal Atatürk Bulvarı Ata Sanayi İAOSB Müdürlüğü Çiğli Bölge Hastanesi Kemal Baysak Nihat Karakartal Eski Havaalanı Nazım Hikmet Ran Yenimahalle Ataşehir Kavşağı Semra Aksu Mavişehir İZBAN Ataşehir Depo Çevre Yolu Mavişehir Örnekköy Mustafa Kemal Atatürk Spor Salonu Saha Bilim Müzesi Deniz Baykal Kültür Merkezi Atakent Yeni Girne Pazaryeri Selçuk Yaşar Soğukkuyu Vilayet Evi Ordu Caddesi Çarşı Girne Bostanlı İskele Nergiz Yunuslar Aksoy Nikâh Sarayı Karşıyaka İskele Alaybey Depo Halkapınar Üniversite Havagazı Alsancak Stadyumu Alsancak Gar Atatürk Spor Salonu Hocazade Camii Kültürpark - Atatürk Lisesi Gazi Bulvarı Konak İskele Karataş Karantina Köprü Sadıkbey Göztepe Güzelyalı Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi Üçkuyular Fahrettin Altay Bu diyagramı: görüntüle tartış değiştir

İzmir Tramvayı, İzmir'de hizmet veren tramvay ağıdır. Sahibi İzmir Büyükşehir Belediyesi, işletmecisi ise İzmir Metro A.Ş.'dir. Tramvay ağı, 11 Nisan 2017'de hizmete giren T1 (Alaybey - Ataşehir Kavşağı & Mavişehir - Ataşehir) Tramvay Hattı, 24 Mart 2018'de hizmete giren T2 (Fahrettin Altay - Halkapınar) Tramvay Hattı ve 27 Ocak 2024'te hizmete giren T3 (Çevre Yolu – Kâtip Çelebi Üniversitesi) Tramvay Hattı'ndan oluşmaktadır. İzmir Tramvayı'nın toplam uzunluğu 33,6 km (20,9 mi) ve toplam istasyon sayısı 47'dir.

Tarihçe

19. yüzyılın sonlarında hizmet vermeye başlayan İzmir tramvay hatları 1954'te kaldırıldı. Otomobil trafiği, tramvay hatlarının seferden kaldırılmasını takip eden onlarca yıl içinde büyük ölçüde arttı ve 2000'li yılların başlarında, şehrin merkezi bölgelerinde trafik yoğunluğu rahatsız edici düzeylere ulaştı.

2009 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi, kent için genel bir ulaşım planı yayınladı.^[5] Plan, Konak, Karşıyaka ve Buca'da inşa edilecek üç yeni tramvay hattından oluşuyordu. Bu üç hat, kentin metro hattının yanı sıra iki banliyö demiryolu hattıyla da entegre olacaktı. İnşaat sürecinin 2011 sonunda başlaması bekleniyordu, ancak gecikmiş Çevresel Etki Değerlendirme Raporu nedeniyle bu tarih 2015'e kadar ertelendi.^[6] Belediye, 2013 yılında Kalkınma Bakanlığı'ndan gerekli finansmanı sağladı ve 2014 yılında nihai sistem planlarını tamamladı.^[7] Kesinleşen plandan, Ulaştırma Bakanlığı'ndan gelen baskı nedeniyle Buca tramvayı çıkarıldı.^[8] İnşaat süreci, Nisan 2015'te T1 (Alaybey - Ataşehir Kavşağı & Mavişehir - Ataşehir) Tramvay Hattı'nda, Kasım 2015'te ise T2 (Fahrettin Altay - Halkapınar) Tramvay Hattı'nda başladı.

İlk tramvay araçları 2016 yılında teslim edildi ve aynı yıl Ağustos ayında düzenlenen 85. İzmir Enternasyonal Fuarı'nda sergilendi. Araçların geri kalanı ise Şubat 2017'de teslim edildi.^[9] Karşıyaka tramvayı 11 Nisan 2017'de, Konak tramvayı ise 24 Mart 2018'de hizmete girdi.

T1 Tramvay Hattı ile bağlantısı da olan T3 (Çevre Yolu – Kâtip Çelebi Üniversitesi) Tramvay Hattı'nın projesi Şubat 2020'de Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'ndan onay aldı.^[10] Temeli 6 Şubat 2021'de atılan hat 27 Ocak 2024'te hizmete girdi.^[11]

Hatlar

T1 (Alaybey – Ataşehir Kavşağı & Mavişehir – Ataşehir) Tramvay Hattı

T1 (Alaybey – Ataşehir Kavşağı & Mavişehir – Ataşehir) Tramvay Hattı ya da Karşıyaka Tramvayı, 8,8 kilometre (5,5 mi) uzunluğundaki 15 istasyonlu tramvay hattıdır. 11 Nisan 2017'de hizmete girmiştir. Hat ilk hizmete girdiğinde ilk istasyonu Alaybey, son istasyonu ise Ataşehir'di. 27 Ocak 2024'te Çiğli Tramvayı (T3)'nın hizmete girmesiyle birlikte hat, iki ayrı işletmeye dönüştürülmüştür. Ana (Yeşil) Hat, Alaybey'den başlayıp Ataşehir Kavşağı'nda son bulurken, Turuncu Hat ise Mavişehir'den başlayıp Ataşehir'de son bulmaktadır. Tramvay hattında 17 araç hizmet vermektedir.^[12]

T1 hattından İZBAN'ın Alaybey ve Karşıyaka istasyonlarına, T3 Ataşehir Kavşağı istasyonuna, İZDENİZ'in Bostanlı ve Karşıyaka iskelelerine ve ESHOT ve İZULAŞ tarafından işletilen otobüslere aktarma yapılabilmektedir.^[13][14]

T2 (Fahrettin Altay – Halkapınar) Tramvay Hattı

T2 (Fahrettin Altay – Halkapınar) Tramvay Hattı ya da Konak Tramvayı, 12,8 kilometre (8,0 mi) uzunluğundaki 19 istasyonlu tramvay hattıdır. 24 Mart 2018'de hizmete girmiştir. Hattın ilk istasyonu Fahrettin Altay, son istasyonu ise Halkapınar'dır. Tramvay hattında 21 araç hizmet vermektedir.^[15][16]

T2 hattından İZBAN'ın Alsancak ve Halkapınar istasyonlarına, İzmir Metrosu'nun Halkapınar, Konak ve Fahrettin Altay istasyonlarına, İZDENİZ'in Üçkuyular, Göztepe, Karantina ve Konak iskelelerine ve ESHOT ve İZULAŞ tarafından işletilen otobüslere aktarma yapılabilmektedir.^[7]

T3 (Ataşehir Kavşağı – Çiğli) Ring Tramvay Hattı

T3 (Ataşehir Kavşağı – Çiğli) Ring Tramvay Hattı ya da Çiğli Tramvayı, 12 kilometre (7,5 mi) uzunluğundaki 14 istasyonlu tramvay hattıdır. İki ayrı işletmeden oluşan hat, Çiğli Tren İstasyonu, Çiğli Bölge Eğitim Hastanesi, Katip Çelebi Üniversitesi ve Atatürk Organize Sanayi Bölgesi'nden geçmektedir. 27 Ocak 2024'te hizmete girmiştir.^[11]

T3 hattından İZBAN'ın Çiğli istasyonuna, T1 Ataşehir Kavşağı istasyonuna ve ESHOT ve İZULAŞ tarafından işletilen otobüslere aktarma yapılabilmektedir.

Gelecekteki genişletmeler

Planlanan genişletmeler

T4: Bostanlı İskele - Örnekköy Tramvay Hattı

Hattın 5 kilometre uzunluğunda olup 11 istasyondan oluşması planlanmaktadır. Bostanlı İskele istasyonunda başlayıp Girne Bulvarı'na kadar T1 ve T3 hatları ile aynı güzergâhta çalışacaktır. Hattın Yeni Girne Caddesi'nden Örnekköy Mahallesi'ne geçmesi ve Örnekköy Kentsel Dönüşüm Alanı'nın kuzeyinde Nazım Hikmet Bulvarı üzerinde son bulması planlanmaktadır. Hattın proje ihalesi 20 Ağustos 2021'de yapıldı.^[17] ÇED süreci Aralık 2022'de başlatıldı.^[18]

T5: Sarnıç Tramvay Hattı

Sarnıç, Gaziemir'de yapılması planlanan hat, M3 metro hattına bağlanacaktır.^[19]

Altyapı

Sistem kendine ait özel yolunda olduğu kadar araç yolunda da çalışmaktadır. Son dönemlerde daha az rağbet edilen 750 V DA katener ile elektriklendirilmiş olan hat, iletişim tabanlı tren kontrol (CBTC) sinyallemesi kullanmaktadır.^[4][20] Karşıyaka İskele ile Alaybey arasındaki kısa bir bölüm haricinde tramvay hattının tamamı çift hattır. Raylar, standart hat açıklığı (1.435 mm) ölçüsündedir. T1 hattının Çevre Yolu'nda, T2 hattının ise Halkapınar'da depo ve bakım tesisi bulunmaktadır.

Her istasyon tekerlekli sandalye erişimine uygundur ve herhangi bir kaldırım veya caddeden ayrılan kendi platformundan oluşur. Bir sonraki tramvayın gerçek zamanlı durumunu gösteren bilgi panelleri tüm istasyonlarda kuruludur.

Hizmetler

Sistem haftanın her günü sabah 06.00'da kalkan ilk tramvaydan gece 00.20'de kalkan son tramvaya kadar 6 ila 10 dakika arayla hizmet vermektedir.^[21][22][23] Cuma ve cumartesi günleri 01.00 ve 05.00 saatleri arasında birer saat arayla ek seferler düzenlenmektedir.^[21] Sefer aralıklarının yoğun saatlerde 3 dakikaya, diğer saatlerde 4-5 dakikaya indirilmesi planlanmaktadır.^[24] İzmir Tramvayı'nda günlük yaklaşık 165.000 yolcu taşınmaktadır.^[1] 2022'de taşınan yolcu sayısı 33,1 milyon olarak gerçekleşti.^[2]

Tramvay hatları, İzmirim Kart ile biniş yapılan diğer toplu taşıma sistemleriyle entegre durumdadır.^[25] Yolcular bir kez ücret ödedikten sonra 120 dakika boyunca tüm toplu ulaşım araçlarına ilk aktarma 3,50 TL, ikinci aktarma 2,00 TL, üçüncü ve sonraki aktarmalara ücretsiz (indirimli ve ücretsiz kartlar hariç) aktarma yapabilmektedir.^[26] Tramvay araçlarında ücretsiz Wi-Fi hizmeti sunulmaktadır.^[27] Tramvay hatlarının da içinde bulunduğu Entegre Yönetim Sistemi, Türk Standardları Enstitüsü tarafından verilen beş ayrı kalite belgesi aldı.^[28]

Araçlar

İzmir Tramvayı; Karşıyaka ve Çiğli hattında 17, Konak hattında 21 olmak üzere toplam 38 araçla hizmet vermektedir. Beş modülden oluşan araçlar, Güney Kore firması Hyundai Rotem'in Adapazarı'ndaki tesislerinde üretildi. Çift uçlu beş modülden oluşan araçların her biri 32 metre uzunluğunda, 43,1 ton ağırlığında ve 48'i oturarak toplamda 285 kişi kapasitelidir.^[29] Servis hızı 24 km/s (15 mph), azami hız 70 km/s (43 mil) şeklindedir. Temmuz 2021'de 26 araç alımı için ihale süreci başladı.^[30][31]

Ağ haritası

Ayrıca bakınız

• İzmir'de toplu taşıma

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Resmî site