Brzeszczotkowate
| Notopteridae[1] | |||
| Bleeker, 1851 | |||
| Okres istnienia: cenoman–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 100.5/0 100.5/0 | |||
 Przedstawiciel rodziny – Notopterus notopterus | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | promieniopłetwe | ||
| Nadrząd | kostnojęzykopodobne | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | brzeszczotkowate | ||
| |||
| |||
Brzeszczotkowate[2], brzeszczotowate[3], nożowce[2], śledziówki[2] (Notopteridae) – rodzina ryb z rzędu kostnojęzykokształtnych. Większość gatunków jest poławiana jako ryby konsumpcyjne, niektóre są hodowane w akwariach. W zapisie kopalnym znane są co najmniej z późnej kredy (cenoman[4]).
Występowanie
Zasiedlają głównie wody słodkie, niekiedy spotykane są również w wodach słonawych tropikalnej strefy Afryki i Azji Południowo-Wschodniej.
Charakterystyka
Ryby z tej rodziny mają bocznie spłaszczone ciało, zwężające się ku tyłowi. Płetwa ogonowa zakończona szpiczasto połączona jest z mocną i rozbudowaną płetwą odbytową. W formie szczątkowej występują płetwy brzuszne, u niektórych gatunków zanikły całkowicie. Pysk uzbrojony jest w zęby. Wszystkie gatunki, z wyjątkiem brzeszczotka czarnego, mają płetwę grzbietową.
Osiągają 80–100 cm długości. Najbardziej aktywne są w porze nocnej, w dzień ukrywają się wśród roślin, korzeni w dennej strefie. Gatunki są uzależnione od powietrza atmosferycznego i w tym celu muszą co jakiś czas podpływać do powierzchni, by nabrać powietrza za pomocą dodatkowego narządu oddechowego utworzonego z pęcherza pławnego, który obok skrzeli pełni dodatkową funkcję w procesie oddychania.
Odżywiają się larwami owadów, skorupiakami, robakami oraz mniejszymi rybami.
Rozród w wodzie o twardości 6–14°n, pH do 7 i temperaturze do 26°C. Przebiega w strefie toni wodnej wśród korzeni, głazów i roślin, niekiedy w przygotowanych dołkach w podłożu. Opiekę nad złożoną ikrą przejmują oboje rodzice do czasu, gdy narybek zaczyna pływać w pełni samodzielnie.
Klasyfikacja
Rodzaje zaliczane do tej rodziny[5]:
Chitala — Notopterus — Papyrocranus — Xenomystus
Rodzajem typowym rodziny jest Notopterus.
Przypisy
- ↑ Notopteridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ Nazewnictwo ryb egzotycznych. „Akwarium”. 9-10 (1-2/70), 1970. (pol.).
- ↑ Richard van der Laan: Freshwater Fish List, 8th Edition. Almere: 2012. ISBN 978-3-936616-42-2.
- ↑ RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., RichardR. Van der Laan RichardR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-07-21] (ang.).
Bibliografia
- Piotr Komasara, Rodzina brzeszczotkowatych (Notopteridae), AKWARIUM, nr 4-5/85
- Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
Linki zewnętrzne
- Opis rodziny w FishBase
- Britannica: animal/notopterid
