Cerkiew św. Paraskiewy we Lwowie
 46-101-1859 | |||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||
 Widok ogólny (2017) | |||||||||||||||
| Państwo |
| ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres | ul. Bohdana Chmielnickiego 77B | ||||||||||||||
| Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Eparchia | lwowsko-sokalska | ||||||||||||||
| Wezwanie | św. Męczennicy Paraskiewy | ||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 28 października/10 listopada | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Lwowa  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |||||||||||||||
 49°51′06,5″N 24°01′50,3″E/49,851806 24,030639 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||
Cerkiew św. Paraskiewy (ukr. Церква святої Параскеви П'ятниці) – zabytkowa świątynia chrześcijańska położona przy ulicy Bohdana Chmielnickiego 77 B (ukr. вул. Богдана Хмельницького, 77В; przed 1945 – ulica Żółkiewska) u podnóża Wysokiego Zamku. Obecnie (XXI w.) jest to cerkiew prawosławna w jurysdykcji eparchii lwowsko-sokalskiej Kościoła Prawosławnego Ukrainy[1].
Historia i architektura
Cerkiew św. Paraskiewy (lub Piatnyci) została zbudowana z inicjatywy hospodara mołdawskiego Bazylego Lupu w 1645 na miejscu wcześniejszej budowli. Budulcem był ociosany piaskowiec. Jednonawowa cerkiew ma charakter obronny – jej mury są grube a okna małe; świadczą też o tym otwory strzelnicze w górnej kondygnacji wieży. Zamknięta jest ośmioboczną apsydą. Na murze widnieje herb hospodara – łeb bawołu ze słońcem, księżycem i koroną.
W 1885 dokonano zasadniczego remontu całej budowli.
Wysoka, czworoboczna wieża jest związana organicznie z właściwym korpusem świątyni. W 1908 została nakryta nowym, kopulastym hełmem, zaprojektowanym przez architekta Michała Łużeckiego i umieszczonym w miejscu dotychczasowego hełmu namiotowego; wtedy też dodano na rogach mniejsze wieżyczki. Elementem dekoracyjnym wieży jest attyka ze ślepą arkadą łuków romańskich i pilastrów renesansowych.
W latach 1987–1990 na dziedzińcu od strony fasady zbudowano nową dzwonnicę, która miała nawiązywać do architektury starej świątyni.
Wyposażenie
Najcenniejszym artystycznie elementem wyposażenia cerkwi jest wspaniały, staroruski ikonostas w stylu bizantyjskim z początku XVII w., pozłacany, bogato rzeźbiony, zawierający ponad 70 ikon. Poziom wykonawczy i zastosowana technika wskazują na autorstwo lwowskiego malarza i portrecisty F. Seńkowicza lub jego uczniów. W 1870, podczas renowacji dolną część ikonostasu uzupełniono nowymi obrazami namalowanymi przez A. Kaczmarskiego. W trakcie konserwacji ikonostasu w 1982 przywrócono mu pierwotny wygląd.
Sklepienie nawy i prezbiterium pokryte jest freskami Łukasza Dolińskiego z końca XVIII w.
Przypisy
- ↑ П'ятницький храм на Підзамче. Православна Церква України. Львівсько-Сокальська єпархія.. paraskeva.lviv.ua. [dostęp 2019-12-05]. (ukr.).
Bibliografia
- Ryszard Chanas, Janusz Czerwiński: Lwów, Przewodnik turystyczny. Wrocław: Ossolineum, 1992. ISBN 83-04-03913-3.
- Bartłomiej Kaczorowski: Zabytki starego Lwowa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza INTERIM, 1990. ISBN 83-85083-02-2.
- Aleksander Medyński: Lwów. Przewodnik dla zwiedzających miasto. Lwów: wyd. nakładem autora, 1937.
Linki zewnętrzne
- Opis cerkwi na lvivcenter.org
- p
- d
- e
Architektura Lwowa
